Psychologiczna przewaga złota: Jak ekonomia behawioralna napędza odporność GLD w burzliwych czasach

W pierwszej połowie 2025 roku ceny złota gwałtownie wzrosły do rekordowych poziomów, a iShares Gold Trust (GLD) odzwierciedlał ten wzrost metalu. Ta hossa nie była wyłącznie wynikiem makroekonomicznych fundamentów, lecz także odzwierciedleniem głęboko zakorzenionych sił psychologicznych działających na globalnych rynkach. Ekonomia behawioralna, w szczególności efekt odbicia (reflection effect), oferuje przekonujące ramy do zrozumienia, dlaczego złoto — poprzez GLD — stało się strategicznym zabezpieczeniem w okresach zmienności.

Efekt odbicia i psychologia inwestorów

Efekt odbicia, będący filarem ekonomii behawioralnej, opisuje, jak jednostki odwracają swoje preferencje ryzyka w zależności od tego, czy postrzegają daną sytuację jako zysk czy stratę. W czasach stabilności rynkowej inwestorzy często wykazują skłonność do ryzyka, preferując aktywa o wysokim wzroście, takie jak akcje. Jednak w okresach niepewności — takich jak kryzysy geopolityczne, wojny handlowe czy dewaluacje walut — inwestorzy przechodzą w tryb unikania ryzyka, przedkładając bezpieczeństwo nad wzrost.

Złoto, jako aktywo nieprzynoszące dochodu, prosperuje w tym środowisku niechęci do ryzyka. Gdy dolar amerykański słabnie (jak miało to miejsce w 2025 roku) lub napięcia geopolityczne narastają (np. spory handlowe USA-Chiny), inwestorzy dostrzegają potencjalne straty w swoich portfelach. Efekt odbicia wywołuje przesunięcie w kierunku aktywów takich jak złoto, które postrzegane są jako zabezpieczenie przed stratami („loss-aversion” hedge). Ta dynamika jest wzmacniana przez Geopolitical Risk (GPR) Index, który przyczynił się do około 4% zwrotu ze złota w 2025 roku, napędzając przepływy do bezpiecznych aktywów.

Ostatnie zmiany rynkowe i rola GLD

W pierwszej połowie 2025 roku fundusze ETF na złoto, takie jak GLD, przyciągnęły 397 ton napływów, podnosząc zasoby do 3 616 ton — najwyższego poziomu od 2022 roku. Ten wzrost był napędzany zarówno przez inwestorów instytucjonalnych, jak i detalicznych, przy czym zasoby chińskich ETF wzrosły o 70% od początku roku. Takie przepływy odzwierciedlają globalną zmianę nastrojów, ponieważ inwestorzy coraz częściej postrzegają złoto jako bufor przed stagflacją, dewaluacją walut i niepewnością polityczną.

Banki centralne dodatkowo wzmocniły ten trend, kupując średnio 710 ton złota na kwartał w 2025 roku. Kraje takie jak Chiny, Türkiye i Indie przyspieszyły dywersyfikację rezerw z dala od dolara amerykańskiego, co jest zgodne z przewidywaniem efektu odbicia dotyczącego unikania ryzyka w czasach postrzeganej straty. Tymczasem udział dolara amerykańskiego w globalnych rezerwach spadł do 57,8% na koniec 2024 roku, czyniąc złoto bardziej dostępnym dla międzynarodowych nabywców.

Zgodność wskaźników technicznych i behawioralnych

Techniczne wskaźniki złota również sugerują fazę konsolidacji, przy czym długie pozycje niekomercyjne na COMEX osiągnęły rekordowe poziomy. Jednak pozycje te pozostają poniżej szczytów z czasów kryzysu (np. 1 200 ton podczas kryzysu finansowego w 2008 roku), co wskazuje na możliwość dalszej akumulacji, jeśli niepewność się nasili.

Modele behawioralne, takie jak Heterogeneous Autoregressive (HAR) model dostosowany do nastrojów inwestorów, podkreślają przewidywalność zmienności złota. Badania pokazują, że zadowolenie inwestorów (wywodzące się z nastrojów w mediach społecznościowych) jest ujemnie skorelowane z zrealizowaną zmiennością złota. W 2025 roku, gdy globalne nastroje się pogorszyły, zmienność złota ustabilizowała się, wzmacniając jego rolę jako psychologicznej kotwicy.

Strategiczne pozycjonowanie w GLD

Dla inwestorów GLD oferuje płynny i efektywny kosztowo sposób na wykorzystanie popytu na złoto napędzanego czynnikami behawioralnymi. Biorąc pod uwagę obecne otoczenie makroekonomiczne — charakteryzujące się ryzykiem stagflacji, napięciami handlowymi i obniżkami stóp Fed — GLD jest dobrze pozycjonowany, by korzystać z utrzymujących się przepływów wynikających z unikania ryzyka.

1. Dywersyfikacja: Odwrotna korelacja GLD z akcjami i obligacjami skarbowymi USA czyni go cennym zabezpieczeniem portfela.
2. Dźwignia nastrojów: Ponieważ GPR Index pozostaje na podwyższonym poziomie, GLD prawdopodobnie przewyższy rynek podczas wyprzedaży.
3. Wsparcie ze strony banków centralnych: Globalne zakupy złota mają osiągnąć 900 ton w 2025 roku, zapewniając strukturalne wsparcie dla cen.

Wnioski: Psychologiczne argumenty za hossą

26-procentowy wzrost złota od początku roku 2025 nie jest jedynie wynikiem zmian makroekonomicznych, lecz przejawem psychologii inwestorów. Efekt odbicia wyjaśnia, dlaczego GLD stał się preferowanym narzędziem do zabezpieczania się przed irracjonalnym zachowaniem rynku. W miarę utrzymywania się napięć geopolitycznych i dalszej dywersyfikacji rezerw przez banki centralne, rola złota jako psychologicznej bezpiecznej przystani prawdopodobnie się umocni. Dla inwestorów chcących poruszać się po niepewnościach 2025 roku, GLD oferuje strategiczne, oparte na zachowaniach zabezpieczenie.

W świecie, w którym strach często napędza rynki bardziej niż fundamenty, złoto — a co za tym idzie GLD — pozostaje ponadczasową przystanią.