Vitalik Buterin – đồng sáng lập Ethereum – mới đây đã lên tiếng cảnh báo về những rủi ro nghiêm trọng từ các nền tảng định danh số, nổi bật là Worldcoin, dự án đã đổi tên thành “World” kể từ tháng 10/2024. Theo ông, mô hình xác minh “mỗi người một ID” mà Worldcoin đang áp dụng có thể vô tình mở đường cho một tương lai giám sát toàn diện, nơi quyền riêng tư cá nhân bị đe dọa nghiêm trọng.
Worldcoin hiện đã thu hút hơn 10 triệu người dùng xác thực thông qua thiết bị quét mống mắt Orb. Dù nền tảng này tuyên bố ứng dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến như Zero-Knowledge Proof (ZKP) nhằm bảo vệ thông tin cá nhân, Vitalik cho rằng điều này vẫn chưa đủ để loại bỏ rủi ro. Ông nhấn mạnh: việc mọi hoạt động số gắn chặt với một danh tính duy nhất có thể khiến người dùng dễ dàng bị theo dõi, kiểm soát hoặc bị ép buộc chia sẻ dữ liệu cá nhân trong nhiều tình huống – từ chính trị, công việc đến các hoạt động trực tuyến.
Vitalik đặc biệt lo ngại về viễn cảnh nơi các hệ thống AI có thể phân tích hành vi người dùng theo thời gian thực dựa trên dữ liệu từ một ID duy nhất, từ đó hình thành một cơ chế giám sát tinh vi và mất cân bằng quyền lực. Ông cảnh báo rằng “một danh tính duy nhất chính là một điểm yếu duy nhất” – dễ trở thành mục tiêu khai thác nếu không được bảo vệ đúng cách.
Dù không phản đối định danh số, Vitalik cho rằng giải pháp phù hợp cần là một hệ sinh thái đa định danh, nơi người dùng có thể lựa chọn cách xác minh phù hợp với từng hoàn cảnh: từ biểu đồ xã hội, dữ liệu sinh trắc học, hộ chiếu, email, ví crypto cho đến các hình thức proof-of-personhood khác. Mô hình này không chỉ bảo vệ quyền riêng tư tốt hơn mà còn giữ được tinh thần tự do và ẩn danh vốn là nền tảng của Internet.
Thông điệp của Vitalik là rõ ràng: định danh số cần phát triển theo hướng tôn trọng quyền lựa chọn và quyền riêng tư, thay vì trở thành công cụ tập trung hóa dẫn đến giám sát đại chúng.
Muốn nhận tin tức crypto 24/7 sớm nhất về thị trường và các dự án? Anh em hãy tham gia tại đây nhé.
