AQSHda qora tanlilar ishsizlik darajasi so‘nggi uch yil ichida eng yuqori cho‘qqiga chiqdi va bu iqtisodiy xavotirlarni keltirib chiqardi

Economic Policy Institute’dan Valerie Wilson aytishicha, qora tanli oilalar ko‘proq faqat bitta daromad manbaiga tayanishga majbur bo‘ladi.

So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, AQShda umumiy ishsizlik darajasi hali ham 4.2% past ko‘rsatkichda saqlanmoqda, biroq qora tanlilar orasida ishsizlik darajasi 7.2% ga ko‘tarilib, 2021-yil oktyabridan beri eng yuqori darajaga yetdi. Ushbu tendensiya mehnat bozori sovuqlashayotganining ogohlantiruvchi belgisi sifatida qaralmoqda va pandemiya davrida hamda undan keyin qora tanlilar erishgan bandlik yutuqlariga zarba berishi mumkin.

Ma’lumotlarga ko‘ra, turli darajadagi ta’limga ega qora tanli ishchilarning ishsizlik darajasi ham sezilarli darajada oshgan. Ba’zi iqtisodchilar ta’kidlashicha, qora tanli ishchilar ko‘proq past malakali va boshlang‘ich lavozimlarda to‘planadi va umumiy ishga qabul qilish sekinlashganda birinchi bo‘lib zarba oladi. Bundan tashqari, yaqinda qora tanli universitet bitiruvchilari orasida ishsizlik darajasi oshgani federal idoralardagi qisqartirishlar bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. AQSh federal hukumati qora tanli ishchilar uchun doimiy muhim ish beruvchi hisoblanadi.

Bir nechta iqtisodchilar ushbu holat uzoq muddatli bandlikdagi strukturaviy tafovutlarni aks ettirishini va kengroq mehnat bozori xavflarini ham anglatishi mumkinligini ta’kidlashmoqda. “Bu ko‘mir konidagi kanareyka signali,” deydi Connecticut universiteti iqtisodchisi Kenneth Couch.

Misollar shuni ko‘rsatadiki, ayrim qora tanli ishchilar ishdan bo‘shatilgandan so‘ng uzoq muddat barqaror ish topishda qiynalmoqda. Ba’zi yuqori malakali ish izlovchilar yuzlab rezyume yuborgan bo‘lsa-da, natija bermayapti va ular faqat vaqtinchalik ishlarga tayanishga majbur; ayrim o‘rta yoshdagi ishchilar esa ishsizlik sababli ijara yoki talaba kreditlari bosimi ostida qolib, oilasiga qaytib yashashga majbur bo‘lishmoqda.

2023-yilda AQShda qora tanlilar orasida ishsizlik darajasi bir muddat 4.8% gacha tushib, tarixiy eng past ko‘rsatkichga yetgan, qora va oq tanlilar o‘rtasidagi ishsizlik tafovuti ham tarixiy eng kichik darajaga qisqargan edi. Biroq, mehnat bozori zaiflashgani va ba’zi kompaniyalar ko‘p tarmoqli ishga qabul qilish tashabbuslarini qisqartirayotgani sababli, iqtisodchilar qora tanlilar orasida ishsizlik darajasi yanada oshishidan xavotirda.

AQSh Mehnat Departamenti shu juma kuni eng so‘nggi bandlik ma’lumotlarini e’lon qiladi, bozor qora tanlilar orasida ishsizlik yomonlashishi natijasida umumiy bandlik tendensiyalarida katta o‘zgarishlar bo‘lish-bo‘lmasligiga diqqat bilan e’tibor qaratadi.