Solana Yangiliklari Bugun: Solana’ning Alpenglow Yangilanishi Validator Iqtisodiyoti va Tarmoq Quvvatini O‘zgartirmoqda

Solana hamjamiyati Alpenglow konsensus yangilanishini ma’qulladi, bu tarmoq tarixidagi eng muhim texnik yangilanish hisoblanadi. 30-avgustda yakunlangan boshqaruv ovoz berishida qatnashganlarning 98.27% taklifni qo‘llab-quvvatladi, 1.05% qarshi chiqdi va 0.36% betaraf qoldi. Ishtirok etish darajasi tarmoqdagi jami stake’ning 52%iga yetdi va zarur bo‘lgan kvorum chegarasidan ancha yuqori bo‘ldi [1]. Ushbu yangilanish Solana’ning Proof-of-History va TowerBFT mexanizmlarini yangi arxitekturaga almashtiradi, bu esa tranzaksiyalar yakunlanishini taxminan 12.8 soniyadan atigi 150 millisekundgacha qisqartirishga qaratilgan [3].

Alpenglow ikki asosiy komponentni joriy qiladi: Votor — bloklarni soniyadan kam vaqtda tasdiqlash imkonini beruvchi off-chain imzo agregatsiyasi tizimi va Rotor — mavjud Turbine protokolini almashtiruvchi yangi blok tarqatish mexanizmi. Ushbu innovatsiyalar konsensus mantiqini soddalashtiradi, on-chain ovoz tranzaksiyalarini yo‘q qiladi va ledger hajmini kamaytiradi. Protokolning barqarorlik modeli, "20+20" deb nomlangan, tarmoq xavfsizligini 20% dushman stake va qo‘shimcha 20% tugunlar offline bo‘lsa ham ta’minlaydi [1].

Validator iqtisodiyoti ushbu yangilanishning asosiy e’tibor markazida bo‘ldi. Yangi dizayn har bir epoch uchun 1.6 SOL miqdorida qat’iy Validator Admission Ticket joriy qiladi va avvalgi ovoz tranzaksiya to‘lovlarini almashtiradi. Ba’zi forum ishtirokchilari bu yangi validatorlar uchun yuqori kirish to‘sig‘ini yuzaga keltirishi mumkinligidan xavotir bildirdi, biroq ishlab chiquvchilar bu potentsial stake bo‘lish hujumlarining oldini olishini ta’kidlamoqda. Bundan tashqari, ovozlarni yig‘ib, yakuniy sertifikatlarni taqdim etadigan liderlar mukofotlarni oshirilgan holda oladi, bu esa staking iqtisodiyotini o‘zgartirishi mumkin [1]. Ishlab chiquvchilar yangi tizimda yomon xatti-harakatlarga qarshi qo‘shimcha qoidalar zarurligini tan oldilar, validatorlar xilma-xilligi, markazlashuv bosimi va tarmoq uzilishlarida barqarorlik masalalariga e’tibor qaratildi.

Taklif (SIMD-0326) bo‘yicha dastlabki ovoz berish natijalari kuchli qo‘llab-quvvatlashni ko‘rsatdi: 172 validator — tarmoqning taxminan 11.8% — ovoz berdi va ularning 99%i tashabbusni qo‘llab-quvvatladi. Solana Labs hammuassisi Anatoly Yakovenko validatorlarni faol ishtirok etishga ochiq chaqirdi va yangilanish tarmoq kelajagi uchun muhimligini ta’kidladi [4]. Taklif qabul qilinishi uchun 33% kvorum va qatnashgan ovozlarning uchdan ikki qismi talab qilinadi. Ovoz berish davrining boshida 99% qo‘llab-quvvatlash qayd etilganligi sababli, taklifning o‘tishi deyarli kafolatlangan [3].

Alpenglow yangilanishi Solana’ning Layer-1 blockchain ekotizimidagi o‘rnini tubdan o‘zgartirishi kutilmoqda. Deyarli bir zumda blok yakunlanishi tarmoqni yuqori chastotali markazlashmagan ilovalar, institutsional investorlar va past kechikish talab qiladigan DeFi protokollari ishlab chiquvchilari uchun yanada jozibador qiladi [4]. Taklif iqtisodiy samaradorlikni ham joriy qiladi, validator xarajatlarini taxminan 20% ga kamaytiradi va tarmoq barqarorligini oshiradi [4]. Mainnet’ga joriy etilishi 2026 yil boshida kutilayotgan Alpenglow Solana imkoniyatlarini qayta belgilab, uni Ethereum kabi raqobatchilardan yanada ajratib ko‘rsatishi mumkin, Ethereum esa o‘zining Ethereum 2.0 yo‘l xaritasi orqali xavfsizlik va kengayuvchanlikka e’tibor qaratishda davom etmoqda [5].

Manba: